3 kịch bản này được Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng công bố tại Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 9/2023 và Hội nghị trực tuyến Chính phủ với các địa phương (sáng 30/9).
Bộ trưởng cũng cho biết, kinh tế vĩ mô tháng 9 và 9 tháng cơ bản ổn định và tiếp tục duy trì chuyển biến tích cực. Nền kinh tế dần lấy lại đà tăng trưởng, quý sau tăng nhanh hơn quý trước, tháng sau tích cực hơn tháng trước.
 |
| Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, nền kinh tế dần lấy lại đà tăng trưởng, quý sau tăng nhanh hơn quý trước, tháng sau tích cực hơn tháng trước - Ảnh: VGP/Nhật Bắc |
Kinh tế - xã hội tháng 9 và 9 tháng tiếp tục phục hồi khả quan
"Kinh tế - xã hội tháng 9 và 9 tháng tiếp tục phục hồi khả quan, nhiều chỉ tiêu, chỉ số quan trọng, tuy kết quả đạt được chưa như kỳ vọng nhưng đã chuyển biến tích cực hơn qua từng tháng, từng quý", Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng báo cáo.
Cụ thể, tốc độ tăng trưởng kinh tế phục hồi tích cực. GDP quý III ước tăng 5,33% so với cùng kỳ năm trước trong bối cảnh nhiều nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng thấp. Kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm.
Bên cạnh đó, CPI tháng 9 tăng 3,66% so với cùng kỳ năm trước, bình quân 09 tháng tăng 3,16%; thị trường tiền tệ cơ bản ổn định; mặt bằng lãi suất tiếp tục giảm; thu ngân sách nhà nước 9 tháng ước đạt 75,5% dự toán. Kim ngạch xuất nhập khẩu, xuất khẩu, nhập khẩu tháng 9 lần lượt tăng 3,6%, 4,6% và 2,6% so với cùng kỳ năm trước; 9 tháng ước xuất siêu 21,68 tỷ USD (cùng kỳ năm trước là 6,9 tỷ USD). Nợ công, nợ Chính phủ, bội chi được kiểm soát theo chỉ tiêu của Quốc hội. An ninh năng lượng (điện, xăng, dầu), lương thực, thực phẩm được bảo đảm.
Vốn đầu tư toàn xã hội tiếp tục được cải thiện, quý III tăng 7,6% so với cùng kỳ năm trước (quý I tăng 3,7%, quý II tăng 5,5%). Tổng vốn FDI đăng ký 09 tháng đạt gần 20,21 tỷ USD, tăng 7,7% so với cùng kỳ, trong đó FDI đăng ký mới tăng 43,6%; FDI thực hiện đạt hơn 15,9 tỷ USD, tăng 2,2%. Giải ngân vốn đầu tư công ước đạt 51,38% kế hoạch, cao hơn cùng kỳ (46,7%) và số tuyệt đối cao hơn khoảng 110.000 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, hoạt động sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp tiếp tục chuyển biến. Số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và tái gia nhập thị trường tháng 9 đạt gần 18,5 nghìn doanh nghiệp, tăng 12% so với cùng kỳ năm trước.
Bộ trưởng cũng cho biết, 9 tháng qua, Chính phủ cũng đã tập trung hoàn thiện thể chế, pháp luật, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; xử lý quyết liệt, hiệu quả nhiều vấn đề tồn đọng, vướng mắc; đẩy mạnh đầu tư các dự án đường cao tốc liên vùng, công trình hạ tầng chiến lược, tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng cả trong ngắn hạn, trung và dài hạn.
Đồng thời, công tác an sinh xã hội, bảo đảm đời sống người dân; các lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch, thông tin tuyên truyền; công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế...được quan tâm, chú trọng, triển khai đồng bộ, toàn diện và hiệu quả.
Kịch bản tăng trưởng kinh tế cả năm cao nhất khoảng 6%, quý IV cần tăng 10,6%
Bộ Kế hoạch và Đầu tư dự báo bối cảnh, tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, tác động toàn diện trên nhiều lĩnh vực. Trong nước, nền kinh tế phục hồi tích cực, nhưng tiếp tục phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức; áp lực tăng trưởng, điều hành kinh tế vĩ mô trong thời gian tới là rất lớn.
Bên cạnh đó, cũng có những thuận lợi, cơ hội đan xen. Bộ trưởng chỉ rõ, nhiều cơ chế, chính sách, giải pháp đã từng bước phát huy hiệu quả, giúp củng cố niềm tin, tâm lý thị trường, doanh nghiệp, nhà đầu tư. Nhiều dự án trọng điểm, quan trọng quốc gia đưa vào khai thác.
"Đặc biệt là, việc thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững với Mỹ, đã mở ra thời cơ, cơ hội mới cho nước ta để thu hút đầu tư trong các lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chíp, bán dẫn, năng lượng, môi trường, hợp tác đào tạo nhân lực công nghệ cao; qua đó, giúp năng lực cạnh tranh, tham gia sâu vào các chuỗi giá trị, thúc đẩy tăng trưởng và phát triển cả trong ngắn hạn, trung và dài hạn. ADB dự báo kinh tế Việt Nam sẽ phục hồi nhanh trong thời gian tới", Bộ trưởng nêu các cơ sở.
Trên cơ sở kết quả 09 tháng, dự báo bối cảnh, tình hình thế giới, trong nước thời gian tới, các nền kinh tế lớn, đối tác thương mại, đầu tư quan trọng còn gặp nhiều khó khăn, tăng trưởng thấp, kịch bản tăng trưởng quý IV và cả năm 2023 được Bộ Kế hoạch và Đầu tư cập nhật như sau:
Kịch bản 1: Tăng trưởng kinh tế cả năm khoảng 5,0%, quý IV cần tăng 7,0% (quý IV năm 2022 tăng 5,92%).
Kịch bản 2: Tăng trưởng kinh tế cả năm khoảng 5,5%, quý IV cần tăng 8,8%.
Kịch bản 3: Tăng trưởng kinh tế cả năm khoảng 6%, quý IV cần tăng 10,6%.
Bộ trưởng cũng lưu ý, tăng trưởng quý IV phụ thuộc nhiều vào tốc độ phục hồi sản xuất công nghiệp, nhất là công nghiệp chế biến, chế tạo; sự gia tăng nhu cầu tại các thị trường xuất khẩu lớn, chủ lực của Việt Nam, hoạt động du lịch, tiêu dùng trong nước trong dịp cuối năm và cận kề Tết Nguyên đán 2024, là cơ sở để xuất khẩu, thị trường trong nước tăng trưởng nhanh hơn.
"Các kịch bản đặt ra đều rất khó khăn, thách thức, yêu cầu sự chủ động, nỗ lực, quyết tâm cao của các cấp, ngành, địa phương triển khai các giải pháp, chính sách thúc đẩy mạnh tăng trưởng, phát huy hiệu quả mọi nguồn lực, tranh thủ tối đa thời cơ, cơ hội từ cả bên ngoài và bên trong nền kinh tế để phấn đấu đạt kết quả tăng trưởng cao nhất trong quý IV, đặc biệt là tạo đà cho năm 2024 và các năm tiếp theo", Bộ trưởng lưu ý.
13 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thời gian tới
Cũng tại Phiên họp Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tham mưu, kiến nghị 13 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm từ nay đến cuối năm.
| "Các kịch bản đặt ra đều rất khó khăn, thách thức, yêu cầu sự chủ động, nỗ lực, quyết tâm cao của các cấp, ngành, địa phương triển khai các giải pháp, chính sách thúc đẩy mạnh tăng trưởng, phát huy hiệu quả mọi nguồn lực, tranh thủ tối đa thời cơ, cơ hội từ cả bên ngoài và bên trong nền kinh tế để phấn đấu đạt kết quả tăng trưởng cao nhất trong quý IV, đặc biệt là tạo đà cho năm 2024 và các năm tiếp theo", Bộ trưởng lưu ý. |
(1) Chuẩn bị chu đáo, tổ chức thực hiện các công việc, bảo đảm tiến độ, chất lượng các nội dung phục vụ Hội nghị Trung ương 8, Kỳ họp thứ 6 của Quốc hội; tiếp tục triển khai nhanh, hiệu quả các chủ trương, chính sách của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, các Luật, Nghị quyết được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 5.
(2) Tập trung tổ chức, thực thi một cách quyết liệt, tổng thể và đồng bộ từ tất cả các cấp, ngành, địa phương các giải pháp, chính sách đã ban hành để hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, các ngành, lĩnh vực, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đặc biệt là các chính sách về thuế, phí, tiền tệ, thương mại, đầu tư. Nghiên cứu, trình cấp có thẩm quyền tiếp tục thực hiện các chính sách giảm thuế, phí, lệ phí trong năm 2024; trong đó, có chính sách giảm thuế suất thuế GTGT như Nghị quyết số 101/2023/QH15 cho 6 tháng đầu năm 2024 nếu tình hình vẫn còn khó khăn.
(3) Tập trung thúc đẩy phát triển hiệu quả thị trường trong nước. Hỗ trợ doanh nghiệp khai thác hiệu quả thị trường nội địa, tranh thủ cơ hội đẩy mạnh tiêu thụ hàng hóa dịp cuối năm và Tết Nguyên đán năm 2024; đẩy mạnh cuộc vận động người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam, các chương trình, hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm, kết nối cung cầu trong nước... Thúc đẩy phát triển du lịch bền vững, tăng cường quảng bá, xúc tiến du lịch trong nước, thu hút khách du lịch quốc tế; phát triển các sản phẩm du lịch mới, giá trị gia tăng cao.
(4) Tranh thủ tối đa cơ hội, xu hướng phục hồi của các thị trường để đẩy mạnh xuất khẩu. Kịp thời thông tin về thị trường, hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng nhanh, kịp thời các tiêu chuẩn mới của nước đối tác xuất khẩu, đẩy mạnh xuất khẩu các nhóm hàng chủ lực, tranh thủ cơ hội xuất khẩu từ FTA đã ký kết, FTA với Israel; tháo gỡ ách tắc, khắc phục "thẻ vàng" (IUU) của ngành thủy sản; hỗ trợ doanh nghiệp thông quan hàng hóa qua cửa khẩu Trung Quốc, thực hiện chính ngạch, đặc biệt là các nhóm hàng nông sản. Tạo thuận lợi hoá thương mại, thúc đẩy phát triển dịch vụ logistics, qua đó giảm chi phí, nâng cao năng lực cạnh tranh cho hàng xuất khẩu.
Đẩy nhanh đàm phán, ký kết Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện Việt Nam - UAE, các FTA với Brazil, Khối thị trường chung Nam Mỹ (MERCOSUR)..., khai thác thị trường thực phẩm Halal để mở rộng thị trường xuất khẩu mới, tiềm năng.
(5) Huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực trong và ngoài nước cho đầu tư phát triển. Tập trung hoàn thiện cơ chế, chính sách thu hút đầu tư trong bối cảnh thuế tối thiểu toàn cầu; tăng cường xúc tiến, thu hút dự án FDI có quy mô lớn, công nghệ cao, nhất là trong các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, điện tử, bán dẫn, Hydrogen; tập trung giải quyết vướng mắc, nhất là về cơ chế, chính sách ưu đãi, thủ tục pháp lý, mặt bằng... để đẩy nhanh triển khai dự án đầu tư tại Việt Nam.
Tiếp tục tập trung xử lý các ngân hàng yếu kém, dự án, doanh nghiệp thua lỗ, kém hiệu quả. Phát huy cao nhất hiệu quả nguồn lực đầu tư của tập đoàn, tổng công ty nhà nước để góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Tiếp tục đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công; kịp thời giải quyết khó khăn, vướng mắc về cung ứng vật liệu xây dựng (đất, cát, đá…), chuyển mục đích sử dụng đất rừng, giải phóng mặt bằng… để đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm, quan trọng quốc gia, cao tốc liên vùng; rà soát, đầu tư hoàn thiện các tuyến đường gom, nút giao kết nối để phát huy tối đa hiệu quả các tuyến cao tốc đã đưa vào khai thác. Bảo đảm an toàn và tiến độ thi công công trình trong mùa thiên tai, mưa lũ hiện nay.
Bảo đảm tiến độ công tác quy hoạch, triển khai nhanh, hiệu quả Quy hoạch tổng thể quốc gia, Quy hoạch điện VIII và các quy hoạch đã ban hành; phát huy hiệu quả các Hội đồng điều phối vùng, thúc đẩy liên kết vùng gắn với tăng cường xúc tiến đầu tư.
(6) Đẩy mạnh rà soát, sửa đổi, hoàn thiện cơ chế, chính sách, quy định pháp luật, cải cách hành chính, thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Siết chặt kỷ luật, kỷ cương, thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, rà soát, sửa đổi các quy định, điều kiện kinh doanh không cần thiết, không phù hợp với thực tiễn, khả năng áp dụng của doanh nghiệp. Tiếp tục phát huy hiệu quả các Tổ công tác của bộ, địa phương để đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính của bộ, địa phương; cơ chế Thành viên Chính phủ làm việc với các địa phương để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, bảo đảm thực chất, hiệu quả.
(7) Giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế: (i) theo dõi sát tình hình thế giới, trong nước để có phản ứng chính sách chủ động, kịp thời trước các tình huống phát sinh; (ii) điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; ổn định thị trường ngoại hối, điều hành tỷ giá phù hợp với diễn biến thị trường, nhất là trước áp lực tăng giá đồng USD từ bên ngoài; bảo đảm thanh khoản, an toàn hệ thống ngân hàng; (iii) tăng cường kỷ luật, kỷ cương tài chính - NSNN, quản lý chặt chẽ các nguồn thu, khai thác các nguồn thu còn dư địa, tiềm năng, tăng cường ứng dụng công nghệ số nâng cao hiệu quả quản lý thu; triệt để tiết kiệm chi thường xuyên, bảo đảm nguồn lực thực hiện các giải pháp thuế, phí... hỗ trợ doanh nghiệp, nền kinh tế; (iv) nghiên cứu, thực hiện lộ trình điều chỉnh giá điện, dịch vụ y tế, giáo dục... theo mức độ, thời điểm phù hợp, hạn chế tối đa tác động lên lạm phát, sản xuất kinh doanh, đời sống người dân; (iv) tăng cường quản lý giá và bảo đảm nguồn cung xăng dầu, cung ứng đủ điện cho sản xuất kinh doanh, sinh hoạt; tập trung phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng sạch, điện mặt trời mái nhà theo Quy hoạch điện VIII; (v) đánh giá nhu cầu, khả năng đáp ứng của thị trường để có giải pháp sản xuất, điều tiết hàng hóa phù hợp, bảo đảm nguồn cung phục vụ Tết Nguyên đán 2024.
(8) Thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới của nền kinh tế, tranh thủ các cơ hội mới từ quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với Mỹ để thu hút các tập đoàn đa quốc gia: đầu tư, hợp tác hình thành hệ sinh thái chíp, bán dẫn, sản xuất linh kiện, đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, đào tạo nhân lực công nghệ cao; xây dựng Trung tâm bảo dưỡng thiết bị, máy móc máy bay quy mô khu vực; phối hợp với Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) để xây dựng trung tâm nghiên cứu - phát triển, tiến tới thiết kế các sản phẩm chíp, bán dẫn tại Việt Nam... Bảo đảm tiến độ đầu tư, khánh thành Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia tại Hà Nội trong tháng 10.
Thu hút nguồn lực tài chính xanh, tín dụng xanh ưu đãi để phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng mới Hydrogen; xây dựng và phát triển trung tâm tài chính quy mô khu vực và quốc tế tại Việt Nam.
(9) Bảo đảm an sinh xã hội, hỗ trợ người lao động, bảo đảm đời sống người dân. Theo dõi, nắm bắt tình hình lao động, việc làm, có giải pháp hỗ trợ kịp thời, bảo đảm ổn định đời sống cho người lao động; tăng cường kết nối cung - cầu, hỗ trợ người lao động chuyển đổi nghề bền vững; chủ động, sẵn sàng triển khai công tác cứu hộ, cứu nạn, kịp thời hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ, sạt lở đất, bờ sông, bờ biển, ổn định đời sống.
(10) Tiếp tục chú trọng phát triển toàn diện văn hóa, nâng cao chất lượng giáo dục, y tế... Khẩn trương hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền Chương trình mục tiêu quốc gia về chấn hưng, phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam. Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông mới. Triển khai hiệu quả phòng, chống dịch bệnh, nhất là tại khu vực bị ảnh hưởng bởi thiên tai; giải quyết triệt để vướng mắc trong mua sắm, đấu thầu thuốc, vật tư y tế.
(11) Tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường; chủ động, sẵn sàng triển khai các giải pháp phòng chống thiên tai, bão lũ, hạn hán, sạt lở..., bảo đảm an ninh nguồn nước, nâng cao hiệu quả khai thác, sử dụng nguồn nước.
(12) Bảo đảm vững chắc quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội; tăng cường hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả. Không để bị động, bất ngờ, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; giữ vững an ninh, chính trị trên địa bàn cả nước. Đẩy nhanh điều tra, xử lý các vụ án trọng điểm; làm tốt công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; tập trung trấn áp các loại tội phạm và xử lý vi phạm pháp luật.
(13) Tăng cường công tác thông tin, truyền thông chính sách, củng cố niềm tin của doanh nghiệp, nhà đầu tư, người dân vào sự chuyển biến tích cực của nền kinh tế; sự lãnh đạo, quyết sách của Đảng, Quốc hội, công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ ngành, địa phương./.
Theo Tạp chí Kinh tế và dự báo
