Chuẩn mực mới cho ngành hàng sầu riêng xuất khẩu Việt Nam: “Minh bạch và chuyên nghiệp đã đến lúc bắt buộc”
Hà Nội, IMEX NEWS – Với sự phục hồi mạnh mẽ của ngành hàng sầu riêng trong những tháng gần đây, các cơ quan quản lý nông nghiệp Việt Nam đang thúc đẩy xây dựng bộ tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) mới nhằm chuẩn hóa quy trình sản xuất và xuất khẩu, nâng tầm giá trị và bảo vệ uy tín sản phẩm Việt Nam trên bản đồ quốc tế.
Theo Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, ông Đặng Phúc Nguyên, trong tháng 6/2025 kim ngạch xuất khẩu sầu riêng đã vượt mốc 300 triệu USD, gần bằng tổng giá trị xuất khẩu của 5 tháng trước đó. Dự kiến đến tháng 7 tổng kim ngạch xuất khẩu sầu riêng sẽ đạt 350–400 triệu USD, đưa tổng lượng xuất khẩu trong 7 tháng đầu năm vượt 1 tỷ USD, và cả năm 2025 có thể vượt mức 2 tỷ USD.
Trước áp lực thị trường ngày càng khắt khe, đặc biệt từ Trung Quốc – thị trường chiếm hơn 80% kim ngạch xuất khẩu sầu riêng Việt Nam, bộ tiêu chuẩn mới tập trung vào các tiêu chí đặc thù như độ chín theo vùng trồng, hàm lượng chất khô (≥ 32,29% đối với Ri6 và ≥ 32,22% đối với Dona), chỉ số oBrix phù hợp, và tổng khuyết tật phần ăn không vượt quá 5% .
Đồng thời, bộ tiêu chuẩn mới thắt chặt yêu cầu về an toàn thực phẩm—giới hạn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, kim loại nặng (chì, cadimi, thủy ngân, arsen…), độc tố và vi sinh vật—theo quy định của thị trường xuất khẩu lớn như Trung Quốc.
Để tạo tiền đề cho xuất khẩu chính ngạch, hệ thống mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói đã được cấp mới và rà soát nghiêm ngặt. Tính đến tháng 5/2025, Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) đã phê duyệt thêm gần 1.000 mã số, nâng tổng số mã được công nhận lên khoảng 960 vùng trồng và cơ sở đóng gói
Tuy nhiên, hiện mới chỉ có khoảng 20–25% tổng diện tích trồng sầu riêng trong nước được cấp mã số hợp lệ, chủ yếu tại Tây Nguyên và vùng Đông Nam Bộ—những khu vực có tỷ lệ nhiễm cadimi thấp và đáp ứng tốt tiêu chuẩn xuất khẩu .
Các cơ quan chức năng đang phối hợp triển khai mô hình giám sát nội bộ tại từng vùng trồng, hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử, kiểm nghiệm cadimi và vàng O ngay từ vườn, đồng thời rà soát nghiêm túc các vi phạm như giả mạo mã số vùng trồng hoặc gian lận truy xuất nguồn gốc .
Bộ Nông nghiệp và Môi trường dự định ban hành Thông tư hướng dẫn chi tiết quy trình cấp và quản lý mã số vùng trồng, xác định trách nhiệm, quy trình giám sát và thu hồi mã khi vi phạm, với mục tiêu đến quý III/2025 hoàn thiện khung pháp lý cho ngành hàng sầu riêng phát triển theo hướng bền vững và chuyên nghiệp.
Chuyên gia ngành và Hiệp hội Rau quả nhấn mạnh rằng việc xây dựng tiêu chuẩn quốc gia và thiết lập hệ thống kiểm soát đồng bộ là cần thiết để tránh tình trạng “ma trận chất lượng”, giảm nguy cơ bị trả hàng và duy trì vẻ tươi sạch, uy tín của sầu riêng Việt Nam ở các thị trường xuất khẩu lớn như Trung Quốc, EU, Nhật Bản và Hàn Quốc.
Sự phục hồi mạnh mẽ của kim ngạch xuất khẩu sầu riêng trong 6–7 tháng đầu năm 2025 là tín hiệu tích cực, song để ngành hàng này giữ vững vị thế mặc dù đang đối mặt với thách thức nghiêm ngặt từ thị trường nhập khẩu, “minh bạch – trách nhiệm – chuyên nghiệp” là kim chỉ nam cho hành trình phát triển bền vững. Việc áp dụng tiêu chuẩn quốc gia nghiêm ngặt và hệ thống quản lý chuỗi sản xuất – xuất khẩu chặt chẽ không chỉ nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn củng cố hình ảnh sầu riêng Việt Nam trên trường quốc tế.
IMEX NEWS – Kênh thông tin thương mại quốc tế và xuất nhập khẩu nông sản.
